Ik blog nooit in opdracht, maar wel op verzoek. De meeste boeken die ik hier bespreek heb ik met zo'n verzoek gekregen van de uitgevers. Dat betekent niet dat
zij -of wie dan ook- enige invloed kunnen uitoefenen op de inhoud van dit blog. Ik blog gewoon zoals ik er zelf over denk.

Reacties? Graag! Ik stel het zeker op prijs als mensen de moeite nemen om te reageren.
Heb jij ook een weblog over boeken? Ik ben nieuwsgierig, dus laat gerust een linkje achter in jouw reactie.


maandag 16 november 2015

Wil de ware Hendrik Groen opstaan?


Hendrik Groen - Pogingen iets van het leven te maken (2)










Hoe recenseer je een boek dat -als je Google mag geloven- al ruim 2500 recensies heeft? Ongetwijfeld is een behoorlijk aantal meer dan één maal geteld, maar dan nog blijft het een onvoorstelbare hoeveelheid. Wat heb ik daar nog aan toe te voegen? 

Laat ik beginnen met een korte samenvatting. Want je kunt wel dénken dat iedereen onderhand moet weten waar het boek over gaat, IK wist het nog niet. Ik vermoedde dat het zoiets zou zijn als dat van die honderdjarige die uit het raam klom en verdween -  maar dan anders. Uiteraard. 

Hendrik Groen is precies 83¼ jaar als hij op Nieuwjaarsdag 2013 een goed voornemen maakt: hij zal een jaar lang dagelijks een dagboek bijhouden om vast te leggen hoe hij werkelijk over dingen denkt. Want Groen is het type dat zijn mening over het algemeen voor zich houdt. Wat er dan volgt is een verslaglegging van het reilen en zeilen in een verzorgingshuis in Amsterdam-noord. Vaak heel humoristisch, maar ook betrokken, optimistisch, verdrietig, gezellig, kritisch en noem maar op. Zoals in ieders leven kan ook de pet van Groen alle kanten op staan.
Groen houdt niet van larmoyant gezeur, van klagen om het klagen, van uitgebreide uitweidingen over lichamelijke kwaaltjes enzovoorts. Samen met enkele geestverwanten zondert hij zich wat af van de medebewoners. Ze richten een club op: Omanido, wat staat voor oud-maar-niet-dood. Twee keer per maand organiseert een van de leden een uitstapje of een activiteit voor de club. Dat geeft scheve ogen bij de klagende medebewoners. De directrice -een vervelende vrouw die vooral bang is dat haar macht wordt aangetast- zal alles inzetten om Groen c.s. in het instellingskeurslijf te krijgen en daar te houden, Groen daarentegen weet als een Sjors van de rebellenclub steeds weer een uitweg te vinden. 

Meer dan persoonlijk
Behalve deze rode draad gaat het dagboek natuurlijk ook over de persoonlijke beleving van Groen, zijn emoties, zijn ideeën, zijn sympathieën en antipathieën en zo meer. Soms filosofeert hij wat, soms geeft hij achtergrondinformatie en altijd weet hij de link te leggen naar de actualiteit, zowel op macro- als microniveau. En daarmee maakt hij het boek méér dan een persoonlijk dagboek. 
Maar daarmee zette hij mij ook aan het denken. 

Want natuurlijk is dit een geweldig boek. Het is vlot geschreven en leest als een trein. Het is een soort Pietje Belverhaal, verteld door een oude man die over een pientere geest, een ruim inlevingsvermogen en een enorme dosis humor beschikt. En verder is het veel minder overdreven of absurd dan dat boek over die honderdjarige, waar ik in het begin even aan refereerde.
Maar er is meer. Door die onderliggende laag met Groen's filosofietjes, met achtergronden, met actualiteiten enzovoorts, dringt zich bij mij steeds meer de vraag op wie Hendrik Groen eigenlijk is. 

Twijfels
In mijn werk heb ik veel te maken met ouderen. Een groot deel daarvan zou zo een plekje kunnen vinden in dit boek. Ik wil het eigenlijk niet hardop zeggen, maar qua ideeën, klagen en zeuren passen die mensen er perfect in. Maar ik ken ook heel wat ouderen die net als Groen c.s. echt iets proberen van het leven te maken. Mensen die hun mogelijkheden ten volle benutten, mensen die niet zeuren over tegenslagen, maar die genieten van elke dag dat ze wél leuke dingen kunnen doen. En toch kan ik me niet voorstellen dat een van deze mensen, hoe intelligent, erudiet of wat dan ook, dit verhaal had kunnen schrijven. Er zit een namelijk heel lichte ondertoon in die van een jonger persoon afkomstig lijkt, iemand ook die breder en verder kijkt dan een dagboekschrijver zou doen. Ik kan daar niet precies de vinger op leggen.

Ik wil hier meer over weten en dat blijkt niet gemakkelijk. Er is heel veel geschreven over Hendrik Groen en er is enorm veel promotiemateriaal, maar nergens is iets te vinden van mensen die werkelijk met Groen gesproken hebben. Zijn ware identiteit blijft goed verborgen. De uitgever heeft toegegeven dat de naam Hendrik Groen een pseudoniem is, maar de persoon die deze naam gebruikt is volgens de uitgever wel echt een debutant.
Is dat zo? Uit de inhoud, de opzet, het taalgebruik en noem maar op lijkt dit toch echt op een ervaren schrijver. Of heeft een heel redactieteam de tekst nog flink bijgeschaafd en opgepoetst? 


Big business
Er zijn nauwelijks interviews met Groen, ik vond er een in Torpedomagazine waarvoor "Groen" zijn dagboek bijhield voordat Meulenhoff besloot het te publiceren. Verder zijn er zijn speculaties over bekende schrijvers die achter dit pseudoniem schuil zouden kunnen gaan.
Maar daar blijft het niet bij: begin 2016 komt een nieuw boek van Hendrik Groen uit, er is een Facebookcommunity, er zijn 22(!) buitenlandse uitgevers die het boek uit gaan geven, Blazhoffski/Dahl TV heeft de filmrechten gekocht voor een dramaserie, er is een Hendrik Groenverjaardagskalender, er zijn Hendrik Groenslingers en god-mag-weten-wat-nog-meer. Kortom: Groen is big business geworden. 


En weet je dat ik dat helemaal niet leuk vind? Ik heb genoten van het boek, van de humor, van het relativeringsvermogen en van de betrokkenheid. Ik heb er ook wat van geleerd -hoop ik- want dat relativeren is iets dat ik beslist meer moet doen. Ik heb voor de NS-Publieksprijs op dit boek gestemd. Misschien is het niet het beste boek, maar aangezien het mij in de trein echt een enorm leuke dag heeft bezorgd, vond ik het wel een toepasselijke keuze.
Maar daar mag het wat mij betreft bij blijven. Iets goeds of iets leuks aan de man brengen is vanzelfsprekend, maar een concept zo ver uitmelken is voor mij iets teveel van het goede. 






GELEZEN:
titel: Pogingen iets van het leven te maken
auteur: Hendrik Groen
genre: roman
verschenen: juni 2014
uitgever: Meulenhoff


2 opmerkingen:

Lalagè zei

Helemaal met je eens! Ik vind het eigenlijk minder leuk nu het zo'n hype is geworden, terwijl ik vorig jaar zo gelachen heb om dit boek. Een vervolg valt vaak tegen, dus dat laat ik mooi aan me voorbij gaan.

Manjo van Boxtel zei

Ik verwacht dat het daar bij mij ook wel op uit zal draaien. Spin-offs vallen sowieso meestal wel tegen, vind ik.