Bijbeppen tijdens de koffie

Nanda Roep -

Van Familie moet je het hebben en kan je het krijgen ook

Koffie, knus, gezellig, liefdevol, dat zijn de eerste dingen die je te binnen schieten als je de cover van dit boek ziet. Gezellig bij de koffie even 'bijbeppen' over de familie.
Nou, vergeet het maar. Van Familie... is geschreven als een openhartige brief van Bianca de Groot aan haar dochter Anouk en die brief is allesbehalve gezellig. Bianca zet uitgebreid uiteen hoe ze liefdeloos door haar ouders is grootgebracht en wat dat voor consequenties voor haar heeft gehad. Ook laat ze zien hoe zij zelf probeert uit dergelijke familiaire valkuilen te blijven, daarbij steekt ze waar nodig de hand in eigen boezem. Dat gaat niet altijd even gemakkelijk en ook Bianca maakt af en toe meer stuk dan haar lief is, maar ze leert er wel van en krabbelt er steeds opnieuw weer uit.

Het boek springt heen en weer in de tijd, elk hoofdstuk heeft als titel de leeftijd van Bianca op het moment dat de beschreven gebeurtenissen plaatsvinden. Dat is niet lastig te volgen, want alle gebeurtenissen zijn in feite losse anekdotes die ieder voor zich weer opnieuw duidelijk maken wat je als lezer al weet: dat het niet botert tussen Bianca, haar ouders en haar oudere zus Marieke. Maar herhaling maakt de zaak duidelijk en Nanda Roep schrijft soepel en prettig, dus die veelvuldige bevestigingen van wat we al weten is helemaal niet erg. 

Wat mij van meet af aan opviel, is dat dit boek een bepaald soort humor heeft. Je kunt het vele namen geven: tongue-in-cheek, cynisme, sarcasme, galgenhumor, een-lach-en-een-traan, humor ten koste van anderen en zo nog wat meer. Ik weet dat die termen niet allemaal hetzelfde betekenen, maar her en der in dit boek zijn ze allemaal wel eens van toepassing. Het is de humor die je ook tegenkomt bij Youp van 't Hek. Tenminste, dat was vroeger zo. Mijn ex was weg van Youp en had dezelfde soort humor. Ik niet. Mijn ex is niet voor niets al 20 jaar mijn ex. Sindsdien volg ik Youp ook niet meer. Ik kan me dus in de vergelijking vergissen. 
Maar Youp van 't Hek is niet voor niets al jaren een van de populairste Nederlandse cabaretiers, het gros van de lezers zal de toon van dit boek dan ook wel waarderen. En als zelfs mijn moeder roept dat ik gebrek aan humor heb, is dat misschien het probleem. 

Het boek heeft niet een echte ontwikkeling of diepgang, het is niet gelaagd. De enige ontwikkeling die erin zit, is dat Bianca vanuit een jeugd waarin ze dacht dat het zo hoorde, opgroeide en steeds meer confrontaties met haar ouders kreeg. Het bleek een slangenkuil waar ze pas uit kon komen toen ze na vele mislukte verzoeningspogingen eindelijk voor zichzelf koos en van zichzelf ging houden. 

Een tijdlang dacht ik dat het boek misschien autobiografisch was, dat Roep haar eigen frustraties van zich af wilde schrijven. Maar uit de verantwoording achteraf blijkt dit niet het geval te zijn. Het zegt wel iets over de schrijfwijze van Roep. Met haar heldere, prettige en beeldende taalgebruik zit ze zit dicht op de huid van de lezer en het lijkt of ze zo -tegenover je zittend en met haar handen rond een cappuccino gevouwen- haar persoonlijke verhaal aan jou aan het vertellen is. Voor de lezer of toehoorder is de situatie ook herkenbaar, want ook wie niet zelf zulke ouder of ouders heeft, kent altijd wel iemand die dat wel heeft. Door de manier waarop Roep het beschrijft, is het helemaal niet moeilijk om je in te leven in Bianca, om mee te voelen met haar verdriet en frustraties maar ook met haar groei en succes. En als je koffie op is, schenk je haar nog maar eens een nieuwe in, zodat je verder kunt 'bijbeppen' over de familie. 

GELEZEN:

titel: Van Familie moet je het hebben en kun je het krijgen ook

auteur: Nanda Roep

genre: familieroman

verschenen: november 2014 
uitgever: Uitgeverij Nanda

Dit boek las ik in het kader van Not Just Any Book