Christiaan Weijts - De Linkshandigen
Hoe maak je mij gek van verlangen naar een boek? Door te zorgen dat ik het (nog) niet krijg!
Een misverstand hier, een vergissing daar, en wij, bloggers van Een Perfecte Dag Voor Literatuur, zitten opeens opeens op hete kolen. "Heb jij het boek al?" "Nee." "Nee, ik ook niet." En als je naar iets verlangt maar het niet kunt krijgen, ga je het verheerlijken. De Linkshandigen -in dit geval toepasselijk linksom ingebonden, dat zie je zo- gaat natuurlijk over linkshandigheid. En wat mooi dat het dan ook linksom in de kaft zit. Leest het andersom? Bladert het andersom? Misschien is het ook nog wel uitgelijnd aan de rechtermarge, wie weet.
Voor het eerst sinds jaren dacht ik weer terug aan die extreem linkshandige collega. Zij vond het destijds bezwaarlijk dat de linksgeplaatste hendel op de mechanische typemachines vervangen werd door een rechtsgeplaatste enter-knop op de elektrische machine. Haar rechterhand kon daar maar niet aan wennen. Ook de telefoons waren niet goed. Coby schroefde die van haar uit elkaar en leidde het krinkelsnoer van de telefoonhoorn via een zelfgemaakt gat aan de rechterkant van haar toestel weer naar buiten. Zo kon zij rechts de hoorn vasthouden en met links het nummer draaien, zonder dat het snoer over de draaischijf hing. Ze vond ook dat deurklinken alleen maar voor rechtshandigen gemaakt zijn en dus altijd aan de verkeerde kant zitten. "Huh? Hoezo? Als je vanaf de andere kant door de deur gaat, zit de klink toch andersom?" Maar dat was volgens Coby niet zo. "Wij, linkshandigen, worden in deze maatschappij gediscrimineerd en het ergste is dat niemand dat in de gaten heeft, alleen de linkshandigen zelf."
Hoewel ik haar bezwaren en problemen nogal vergezocht vond, hebben ze mij wel aangezet om bewuster naar links- en rechtshandigheid te kijken en mezelf te gaan trainen. We zijn nu dertig jaar verder en ik ben volledig ambidex: ik kan alles met beide handen, alleen schrijf ik links iets minder netjes dan rechts.
En nu heeft iemand er een boek over geschreven.
De Linkshandigen.... wanneer zou het nou eindelijk bezorgd worden?
Drie dagen voor de oorspronkelijke blogdatum lag het boek in de brievenbus. Te laat, we waren allemaal al druk bezig met een alternatief blog en De Linkshandigen schoof naar 3 maart. Nu weten jullie meteen waarom ik dit blogbericht op zo'n vreemde datum publiceer.
Trompe l'oeil
Gelukkig hadden we nu ruim de tijd, zo kon ik tenminste over de eerste deceptie heenkomen voordat ik het boek ging lezen. Want het was echt even slikken toen ik zag dat ik een misleiding, een gezichtsbedrog, een trompe l'oeil in handen had. Maar dan wel weer een heel overtuigende, dat maakte het wél weer leuk. De zogenaamde rechtsgebonden rug is geprint op het omslag en op de extra flap die om de pagina's vouwt. De snede aan de linkerkant van het boek is fake, die staat gewoon op de echte rug geprint. En naarmate ik het langer bekeek, kon ik dit grapje meer waarderen. Niet zo leuk als een echt linksom boek, maar wel second best.
Hoe maak je mij gek van verlangen naar een boek? Door te zorgen dat ik het (nog) niet krijg!
Een misverstand hier, een vergissing daar, en wij, bloggers van Een Perfecte Dag Voor Literatuur, zitten opeens opeens op hete kolen. "Heb jij het boek al?" "Nee." "Nee, ik ook niet." En als je naar iets verlangt maar het niet kunt krijgen, ga je het verheerlijken. De Linkshandigen -in dit geval toepasselijk linksom ingebonden, dat zie je zo- gaat natuurlijk over linkshandigheid. En wat mooi dat het dan ook linksom in de kaft zit. Leest het andersom? Bladert het andersom? Misschien is het ook nog wel uitgelijnd aan de rechtermarge, wie weet.
Voor het eerst sinds jaren dacht ik weer terug aan die extreem linkshandige collega. Zij vond het destijds bezwaarlijk dat de linksgeplaatste hendel op de mechanische typemachines vervangen werd door een rechtsgeplaatste enter-knop op de elektrische machine. Haar rechterhand kon daar maar niet aan wennen. Ook de telefoons waren niet goed. Coby schroefde die van haar uit elkaar en leidde het krinkelsnoer van de telefoonhoorn via een zelfgemaakt gat aan de rechterkant van haar toestel weer naar buiten. Zo kon zij rechts de hoorn vasthouden en met links het nummer draaien, zonder dat het snoer over de draaischijf hing. Ze vond ook dat deurklinken alleen maar voor rechtshandigen gemaakt zijn en dus altijd aan de verkeerde kant zitten. "Huh? Hoezo? Als je vanaf de andere kant door de deur gaat, zit de klink toch andersom?" Maar dat was volgens Coby niet zo. "Wij, linkshandigen, worden in deze maatschappij gediscrimineerd en het ergste is dat niemand dat in de gaten heeft, alleen de linkshandigen zelf."
Hoewel ik haar bezwaren en problemen nogal vergezocht vond, hebben ze mij wel aangezet om bewuster naar links- en rechtshandigheid te kijken en mezelf te gaan trainen. We zijn nu dertig jaar verder en ik ben volledig ambidex: ik kan alles met beide handen, alleen schrijf ik links iets minder netjes dan rechts.
En nu heeft iemand er een boek over geschreven.
De Linkshandigen.... wanneer zou het nou eindelijk bezorgd worden?
Drie dagen voor de oorspronkelijke blogdatum lag het boek in de brievenbus. Te laat, we waren allemaal al druk bezig met een alternatief blog en De Linkshandigen schoof naar 3 maart. Nu weten jullie meteen waarom ik dit blogbericht op zo'n vreemde datum publiceer.
Trompe l'oeil
Gelukkig hadden we nu ruim de tijd, zo kon ik tenminste over de eerste deceptie heenkomen voordat ik het boek ging lezen. Want het was echt even slikken toen ik zag dat ik een misleiding, een gezichtsbedrog, een trompe l'oeil in handen had. Maar dan wel weer een heel overtuigende, dat maakte het wél weer leuk. De zogenaamde rechtsgebonden rug is geprint op het omslag en op de extra flap die om de pagina's vouwt. De snede aan de linkerkant van het boek is fake, die staat gewoon op de echte rug geprint. En naarmate ik het langer bekeek, kon ik dit grapje meer waarderen. Niet zo leuk als een echt linksom boek, maar wel second best.
Het verhaal begint veelbelovend: cartoonist Simon Sinkelberg stapt op bij de krant als de redactie zijn laatste -uitgesproken smakeloze- spotprent niet waardeert. Yes! Rigoureuze stappen nemen. Dat mag ik wel! Het lijkt op de manier waarop ik ooit bij de krant vertrok. Simon heeft meteen mijn warme sympathie.
Waar Simon heengaat of wat hij gaat doen, weet hij nog niet. Onderweg pikt hij een liftster op die met een grote cellokoffer langs de weg staat. Er volgt een vreemde rit door Nederland, België en Frankrijk, waarbij onderweg steeds meer details duidelijk worden uit zowel het verleden van Simon, als uit dat van liftster Katharina. Allebei zijn ze anders dan dat je in eerste instantie zou vermoeden en ze zetten elkaar en de lezer nogal eens op het verkeerde been. Tussendoor ontmoeten ze verschillende mensen die op een of andere manier details uit het verleden van Simon weten die ze eigenlijk helemaal niet kúnnen weten. Tenminste, als je Simon wilt geloven. Hij is ervan overtuigd hij de enige is die zijn geheimen kent. Het geeft het verhaal soms een vreemde en sinistere toon.
Er is ontzettend veel over dit boek te zeggen. Om te beginnen geniet ik van het taalgebruik van Weijts, moeiteloos springt hij van snelle dialogen naar scherpe observaties naar woordspelingen naar poëzie enzovoorts. Maar ik geniet ook van de actualiteit van dit verhaal, zoals de problemen in krantenland, of het verdwijnen van privacy nu alles op internet staat. De actualiteit heeft het boek zelfs ingehaald. Toen Weijts het schreef was er nog niets aan de hand bij Charlie Hebdo, maar de recente aanslag geeft de rel rond Simons zwaar beledigende cartoon wel een actueel randje.
Tegenstellingen
Gaandeweg deze road novel merk je dat Simon behoorlijk ambigu is, in zijn leven is hij enkele keren van het ene uiterste in het totaal tegenovergestelde andere uiterste gevallen en weer terug. Zo tekende hij aanvankelijk rechtshandig (dus aangestuurd door de rationele en zakelijke linker hersenhelft). Dat waren prima tekeningen, maar ze vielen niet speciaal op, er was niets bijzonders mee. Na een traumatisch incident waarbij zijn rechterhand tijdelijk onbruikbaar wordt, ontdekt Simon dat hij linkshandig even goed kan tekenen. Die hand krijgt zijn aansturing uit de creatieve, emotionele rechter hersenhelft en Simon bemerkt al snel dat zijn tekeningen steeds harder, confronterender en agressiever worden. Maar ze springen er nu ook uit, met de links getekende prenten wordt hij beroemd. Als rechtshandige was Simon illustrator, als linkshandige werd hij cartoonist. Dat links en rechts komt overal in het boek terug. Simon rijdt bijvoorbeeld in een Engelse auto waarin je links schakelt. Katharina blijkt ook linkshandig te zijn, samen
Het verhaal begint veelbelovend: cartoonist Simon Sinkelberg stapt op bij de krant als de redactie zijn laatste -uitgesproken smakeloze- spotprent niet waardeert. Yes! Rigoureuze stappen nemen. Dat mag ik wel! Het lijkt op de manier waarop ik ooit bij de krant vertrok. Simon heeft meteen mijn warme sympathie.
Waar Simon heengaat of wat hij gaat doen, weet hij nog niet. Onderweg pikt hij een liftster op die met een grote cellokoffer langs de weg staat. Er volgt een vreemde rit door Nederland, België en Frankrijk, waarbij onderweg steeds meer details duidelijk worden uit zowel het verleden van Simon, als uit dat van liftster Katharina. Allebei zijn ze anders dan dat je in eerste instantie zou vermoeden en ze zetten elkaar en de lezer nogal eens op het verkeerde been. Tussendoor ontmoeten ze verschillende mensen die op een of andere manier details uit het verleden van Simon weten die ze eigenlijk helemaal niet kúnnen weten. Tenminste, als je Simon wilt geloven. Hij is ervan overtuigd hij de enige is die zijn geheimen kent. Het geeft het verhaal soms een vreemde en sinistere toon.
Er is ontzettend veel over dit boek te zeggen. Om te beginnen geniet ik van het taalgebruik van Weijts, moeiteloos springt hij van snelle dialogen naar scherpe observaties naar woordspelingen naar poëzie enzovoorts. Maar ik geniet ook van de actualiteit van dit verhaal, zoals de problemen in krantenland, of het verdwijnen van privacy nu alles op internet staat. De actualiteit heeft het boek zelfs ingehaald. Toen Weijts het schreef was er nog niets aan de hand bij Charlie Hebdo, maar de recente aanslag geeft de rel rond Simons zwaar beledigende cartoon wel een actueel randje.
Tegenstellingen
Gaandeweg deze road novel merk je dat Simon behoorlijk ambigu is, in zijn leven is hij enkele keren van het ene uiterste in het totaal tegenovergestelde andere uiterste gevallen en weer terug. Zo tekende hij aanvankelijk rechtshandig (dus aangestuurd door de rationele en zakelijke linker hersenhelft). Dat waren prima tekeningen, maar ze vielen niet speciaal op, er was niets bijzonders mee. Na een traumatisch incident waarbij zijn rechterhand tijdelijk onbruikbaar wordt, ontdekt Simon dat hij linkshandig even goed kan tekenen. Die hand krijgt zijn aansturing uit de creatieve, emotionele rechter hersenhelft en Simon bemerkt al snel dat zijn tekeningen steeds harder, confronterender en agressiever worden. Maar ze springen er nu ook uit, met de links getekende prenten wordt hij beroemd. Als rechtshandige was Simon illustrator, als linkshandige werd hij cartoonist. Dat links en rechts komt overal in het boek terug. Simon rijdt bijvoorbeeld in een Engelse auto waarin je links schakelt. Katharina blijkt ook linkshandig te zijn, samen
ontdekken en benoemen ze veel linkshandigheidjes en spiegelen ze zich aan alle beroemde kunstenaars, wetenschappers en staatshoofden die linkshandig waren. Maar ook de verdwenen rechterschoen, die Simon terugvond nadat hij de linker weesschoen al uit frustratie aan flarden gesneden had, heeft symbolische betekenis. Zo zijn er heel veel verwijzingen door het boek heen, die er allemaal naar wijzen dat Simon niet zichzelf is. Hij vormt geen geheel, hij is alleen maar zijn helft, zijn linkerhelft.
Ook besef je steeds meer dat Simon nergens alleen kan zijn. Continu wordt hij in de gaten gehouden, zelfs in zijn hoofd lijkt het niet meer veilig. Daarnaast krijg je stukje bij beetje meer inzicht in het verleden van Simon, daardoor ga je steeds beter begrijpen waarom hij zich zo gedraagt en waarom hij die agressieve en reactionaire linkerhandtekeningen nodig heeft om zich staande te houden.
Overkill
Hoewel de psychologische diepgang soms doordraaft en teveel om dezelfde zaken blijft cirkelen, vind ik dat toch nog het meest positieve aspect van het verhaal. De rest is eerlijk gezegd soms een zootje. Te pas en te onpas sleept Weijts allerlei details erbij, die er eigenlijk niet toe doen. Denk bijvoorbeeld aan langs de snelweg rondslingerende ledematen, carnavalsfeesten die helemaal los staan van de verhaallijn en vreemdelingen die letterlijk even aankloppen, een mededeling doen en meteen weer verdwijnen. Al deze voorbeelden komen door het boek heen steeds weer terug. Het verhaal zit vol van die losse rafels, vol rondzwevende flarden informatie. Het is een overkill aan informatie en ideeën in een doolhof van betekenissen en verbanden. Het plot ontwikkelt zich volkomen ongeloofwaardig en in een bizar tempo. Kortom: de fantasieën die ik er vooraf over had, bevielen me beter dan het boek zelf. Ondanks de soms geweldige beschrijvingen, ondanks de psychologische ontwikkeling en ondanks alle leuke weetjes over linkshandigheid, vind ik het toch een teleurstellend boek. Terugdenkend aan het omslag komt de teleurstelling eigenlijk niet meer als verrassing.
Ook besef je steeds meer dat Simon nergens alleen kan zijn. Continu wordt hij in de gaten gehouden, zelfs in zijn hoofd lijkt het niet meer veilig. Daarnaast krijg je stukje bij beetje meer inzicht in het verleden van Simon, daardoor ga je steeds beter begrijpen waarom hij zich zo gedraagt en waarom hij die agressieve en reactionaire linkerhandtekeningen nodig heeft om zich staande te houden.
Overkill
Hoewel de psychologische diepgang soms doordraaft en teveel om dezelfde zaken blijft cirkelen, vind ik dat toch nog het meest positieve aspect van het verhaal. De rest is eerlijk gezegd soms een zootje. Te pas en te onpas sleept Weijts allerlei details erbij, die er eigenlijk niet toe doen. Denk bijvoorbeeld aan langs de snelweg rondslingerende ledematen, carnavalsfeesten die helemaal los staan van de verhaallijn en vreemdelingen die letterlijk even aankloppen, een mededeling doen en meteen weer verdwijnen. Al deze voorbeelden komen door het boek heen steeds weer terug. Het verhaal zit vol van die losse rafels, vol rondzwevende flarden informatie. Het is een overkill aan informatie en ideeën in een doolhof van betekenissen en verbanden. Het plot ontwikkelt zich volkomen ongeloofwaardig en in een bizar tempo. Kortom: de fantasieën die ik er vooraf over had, bevielen me beter dan het boek zelf. Ondanks de soms geweldige beschrijvingen, ondanks de psychologische ontwikkeling en ondanks alle leuke weetjes over linkshandigheid, vind ik het toch een teleurstellend boek. Terugdenkend aan het omslag komt de teleurstelling eigenlijk niet meer als verrassing.
GELEZEN:
titel: De Linkshandigen
Dit boek las ik in het kader van Een perfecte dag voor literatuur
titel: De Linkshandigen
auteur: Christiaan Weijts
genre: roman
verschenen: 12 november 2014
uitgever: Arbeiderspers
Dit boek las ik in het kader van Een perfecte dag voor literatuur
Geen opmerkingen:
Een reactie posten